“`html
Bacak Reflüsü: Ciddi Sağlık Sorunu ve Önemli Uyarılar
Birsen A., bacaklarındaki varisleri 20’li yaşlarının sonlarına doğru fark ettiğini, ancak bunu yalnızca bir estetik sorun olarak değerlendirdiği için doktora gitmediğini belirtiyor. Ancak bir sabah kalktığında bacaklarının üzerine basamadığını ve yatağa yığıldığını aktaran Birsen, doktor ziyaretinin ardından yaşadığı şok ile dehşete kapıldığını dile getiriyor. “Neredeyse korkudan kalp krizi geçirecektim” diyen genç kadın, sorunun bu denli hayati olduğunu düşünmemişti.
Halk arasında ‘Bacak reflüsü’ olarak adlandırılan bu durumun ciddiyetine dikkat çekmek isteyen Birsen A., yaşadığı süreci şu sözlerle ifade etti:
“20’li yaşlarımdan beri varislerim vardı ama hayatımı etkilemediğini düşündüm. Sadece görünüşte damarlarım daha belirgindi. Fakat son zamanlarda sol bacağımda ağrılar hissetmeye başladım. Bazen spor yaparken zorlanıyordum, ama bunun kas ağrısı olduğunu düşündüğüm için umursamadım. Ta ki bir sabah bacağımın şiş olduğunu görene kadar… Akşamdan ağrı kesici almıştım ama sabah bu şekilde kalkacağım aklıma bile gelmemişti.”
“O sabah uyandığımda ayağımın üzerine basmakta zorlanıyordum, ağrı bileğime kadar inmişti. Aceleyle bir arkadaşımı aradım, beni kucağında hastaneye götürdü. Doktorlar MR ve doppler ultrason tetkiklerinin ardından bacaklarımda yaşadığım sorunların venöz reflüden kaynaklandığını düşündü ve tedaviye hemen başladılar.”
Doktorun, bacaklarda uzun süre iyileşmeyen yaraların oluşacağı, damarlardaki kan akışının azaldığı ve bu durumun tedavi edilmediğinde ciddi komplikasyonlara yol açabileceği konusunda uyardığını belirten Birsen A., şu an tedavi sürecinin 2 haftadır devam ettiğini ve hafiflediğini belirtiyor. “Acaba bu durum kalbime zarar verir mi, pıhtı atar mı?” kaygısıyla uykusuz geceler geçirdiğini anlatıyor. İnsanları varislerin basit bir sağlık sorunu olarak değerlendirmemeleri için uyarıyor ve mutlaka doktora gitmeleri gerektiğini vurguluyor.
Bacak reflüsünün kadınları 3 kat daha fazla etkilediğini söyleyen Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Op. Dr. Cem Atik, bu hastalığın nedenlerini, belirtilerini ve tedavi yöntemlerini ele aldı.
BACAK DAMARLARI, KANI KALBE TAŞIYAMIYOR
Op. Dr. Cem Atik, bacak reflüsünün yaşam kalitesini olumsuz etkileyen ciddi bir sorun olduğunu belirterek, bacak damarlarının görevi olan kanı kalbe taşıma işlevinin bozulduğuna dikkat çekti.
“Kronik venöz yetmezlik” olarak bilinen bu durum, damar içindeki kapakların düzgün bir şekilde kapanmadığında sorunların meydana geldiğini ifade etti. Atik, bu durumu şöyle tanımlıyor: “Zayıflayan kapaklar, bacak kasları gevşediğinde kan akışını kontrol edemezler ve bu da kanın ayaklara doğru geri kaçmasına neden olur.”
Toplumda bacak reflüsü görülme sıklığı %20-34 arasında değişirken, ileri düzey varis hastalığı %12 oranında karşılaşıldığı belirtilmektedir.
KAN HAREKETİ YER DEĞİŞİYOR
Bacak reflüsü hangi belirtileri gösterir?
Ven kapaklarının işlevlerini yitirmesi sonucunda bacaklardaki kan hareketi tersten gerçekleşir. Bireylerde görülen başlıca belirtiler şunlardır:
- Kas krampları (özellikle gece artış gösterir)
- Öğleden sonra bacaklarda ağırlık hissi
- Zonklayan, yanma veya acı şeklinde ağrılar
- Huzursuzluk hissi
- Açıklanamayan yorgunluk hali
- Özellikle ayak bileklerinde başlayıp yukarı doğru ilerleyen şişlikler
- Cilt renginde değişiklikler
- Geçmeyen kaşıntı
Bacak reflüsü hastalığının görsel belirtileri nelerdir?
- Örümcek ağı şeklinde ince damar çizgileri
- Bükülmüş damarların belirginleşmesi (dış varis)
- Sertleşen veya yaralı cilt dokusu
- Aşırı kuru ve pürüzlü cilt
- Ülserler veya açık yaraların oluşumu
UZUN SÜRE OTURMAK VE AYAKTA DURMAK RİSKİ ARTIRIR
Bacak reflüsü riski kimlerde daha fazladır?
Op. Dr. Cem Atik, bu hastalığın hangi durumlarda gelişme olasılığının fazla olduğunu şöyle sıraladı:
- Kalıtsal faktörler (en yaygın neden)
- Cinsiyet (kadınların riski erkeklere oranla 3 kat fazladır)
- Yaş (60 yaşına gelmiş kadınların %75’inde, erkeklerin ise %45’inde görülür)
- Hormonal değişiklikler (menopoz, doğum kontrol hapları vb.)
- Hamilelik
- Uzun süre oturmayı veya ayakta durmayı gerektiren işlerde çalışma
- Hızlı kilo değişimleri
- Bacak yaralanmaları
- Yaşlanma
- Ağır sporlar (güç sporları vb.)
- Uzun süre güneşlenme, sauna ya da kaplıca kullanımı
AKCİĞERE GİDEN BİR DAMARIN TIKANMASINA SEBEP OLABİLİR
Hayatı tehdit edecek boyuta ulaşır mı?
“Bacaklardaki toplardamarlardaki kapakçıkların sızıntı yapması nedeniyle artan basınç, bu damarların kıvrımlı bir hale gelmesine neden olur. Bu durum, kan akışının yavaşlamasına yol açar.” diyen Atik, uzun süreli yolculukların, vücut sıvısının eksikliği veya travmaların, venöz akımı durdurabileceğini ve pıhtı oluşumuna neden olabileceğini açıkladı. Bu pıhtının tedavi edilmediği takdirde akciğere giden bir damarda tıkanmaya yol açabileceği ve bu durumun hayati tehlike yaratabileceğinin altını çizdi.
Topuklu ayakkabı giymenin bacak reflüsüne etkisi nedir?
Dr. Atik, yüksek topuklu ayakkabıların ve uzun süre ayakta kalmanın, bacak reflüsü ve varis sorunlarını artırabileceğini belirtti.
Bacak reflüsü nasıl tanı konur?
Bacak reflüsü, kalp ve damar cerrahları tarafından teşhis edilen bir hastalıktır. Op. Dr. Cem Atik, tanı koymada Doppler ultrason sisteminin kullanıldığını belirterek, muayene sırasında yapılan işlemleri şöyle açıkladı:
- Damarlardaki tıkanıklıklar detaylı olarak analiz edilir.
- Kapakçıkların işlevselliği değerlendirilir.
- Bacak reflüsü seviyesi ölçülür.
- Damarların çapları analiz edilir.
Bacak reflüsü olan kişiler spor yapmalı mı yoksa dinlenmeli mi?
Bu konuda Op. Dr. Cem Atik, “Bacak reflüsü olanlar için en faydalı spor yürüyüştür. Aynı zamanda yüzme de bacak kaslarını güçlendiren etkili bir alternatif sunar. Ancak ağırlık kaldırma ve aşırı spor aktiviteleri önerilmez.” şeklinde yanıtladı.
SIGARA İÇMEYİN, BOL SIVI TÜKETİN
Beslenme ve sigaranın bacak reflüsü üzerindeki etkisi nasıldır?
Sigaranın vücutta olumsuz etkileri düşünüldüğünde, bacak reflüsü tedavi sürecinde de sigara kullanmanın zararlı olduğunu belirten Atik, dengeli ve lif açısından zengin bir diyet ile bol sıvı alımının önemini vurguladı. Aynı zamanda, kabızlık gibi sorunların bacak reflüsünü artırabileceği ve acı gıdaların da şikayetleri tetikleyebileceği uyarısında bulundu.
“`